Termostatlar, motorun soğutma sisteminin bekçi köpekleridir ve (i) sürekli olarak soğutucu sıcaklığını izleyip (ii) radyatörde dolaşan soğutucu akışını düzenleyerek motorun optimum çalışma sıcaklığını korur.
Bu, daha düşük sera gazı emisyonları ile sonuçlanan verimli bir yanma süreci sağlar. Bunun ardından, elektrik kontrollü veya elektronik kontrollü termostatlar gibi belirli bir termostat türüne odaklanıyoruz. Termostat parçalarını listeleyip bunların nasıl çalıştıklarını ve elektriksel ya da mekanik arızalarla nasıl başa çıkılacağını açıklıyoruz.
Termostat elemanları
Elektronik kontrollü termostatların nasıl çalıştığına karar vermeden önce, dört ana parçasının konumunu bilmeniz gerekir:
- Elektrikli pim
- Vaks maddesinde direnç ısıtması
- Vaks maddesi
- Genişletme elemanı
Elektronik kontrollü termostatlar: iki sıcaklık aralığı
Elektrik kontrollü termostatlar, genellikle motor yükü gereksinimlerine bağlı olarak iki çalışma sıcaklığı aralığında çalışır: düşük ila orta yük - yüksek yük veya yüksek hız. Bir sıcaklık eşiği aşılana ve soğutma sıvısı sıcaklığı ayar noktasının hemen altına ininceye kadar termostat etkin değildir.
- Motorda düşük veya orta yükte olan elektronik kontrollü termostatlar, termostat muhafazasının içindeki soğutucuya daldırılmış geleneksel termostatlar gibi çalışır ancak daha yüksek bir sıcaklık aralığında (tam termostat çalışma aralığına bağlı olarak 100 °C ile 110 °C arası) açılmaya başlarlar. Bu, daha verimli bir yanma işlemi ve atmosfere daha düşük seviyelerde karbon monoksit ve hidrokarbon salınmasını sağlar.
- Motor yönetim ünitesi motor yükünde bir artış algıladığında veya bazı araçlarda spor modu etkinleştirildiğinde ısıtma elemanına enerji uygulanır. İkincisi vaks maddesiyle temas hâlindedir ve soğutucu devresinde daha düşük bir sıcaklık elde etmek için termostatın daha erken açılmasına neden olur (ilgili termostatın çalışma aralığına bağlı olarak 85 °C ile 95 °C arasında). Bu sıcaklık düşüşü, motorun yanma odalarına giren havanın yoğunluğunu artırarak motor performansını iyileştirir ve yüksek performanslı çalışma döngüleri sırasında motorun aşırı ısınmasını önler.
Sürücünün sıcaklık değişikliklerinin farkında olmadığını unutmayın: Modern araçlar, sıcaklık çalışma aralığı içinde olduğu sürece gösterge panelindeki sıcaklık göstergesinin ibresini sabit tutar. Bir araç için optimum çalışma sıcaklığı, motor yönetim ünitesindeki haritalarda saklanır ve aracın emme sistemindeki yüke, hızına ve sıcaklığına bağlıdır.
Elektronik kontrol ünitesi, harita üzerinde saklanan sıcaklığı motorun gerçek sıcaklığı ile sürekli olarak karşılaştırır. Bu bilgilere dayanarak, termostatın ısıtma elemanına belirli bir darbe genişlik modülasyonu sinyali (veya PWM sinyali) göndererek bu elemanı kontrol eder ve istenen sıcaklığa ulaşılana kadar açık kalmasını sağlar. Düşük (voltajsız) bir PWM, yüksek soğutma sıvısı sıcaklığına karşılık gelir, yüksek (voltajlı) bir PWM ise düşük soğutma sıvısı sıcaklığına karşılık gelir. Kare Dalga sinyali olarak da adlandırılan PWM sinyali, kontrollü açma ve kapama aralıkları olan görev döngüleri nedeniyle ısıtma elemanına tam enerji miktarını sağlamada son derece hassastır.
Motor sıcaklığı yüksekse soğutma sıvısı sıcaklığını hızlı bir şekilde düşürmek için ek eylemler gerekebilir. Örneğin; kontrol ünitesi, elektrikli fanları çalıştırabilir. Gates 41504E gibi elektrikli su pompasına sahip araçlar (ana su pompası olarak elektrikli su pompası kullanan BMW araçlarda olduğu gibi) da soğutma sıvısı akışını otomatik olarak artırabilir.
Termostat arızası: elektriksel ve mekanik
Elektrikli termostat arızaları kontrol ünitesi tarafından tespit edilir ve bu ünitenin belleğinde bir arıza kodu oluşturur. Bir arıza kodu nedeniyle termostat değişimi yapmadan önce, düzgün çalışan bir parçanın değiştirilmesini önlemek için motor yönetimi ünitesi, termostat ve güç kaynağı kablosu arasındaki elektrik kablolarını kontrol etmek en iyi seçenektir. Direnci ölçmek için bir multimetre kullanın ve kablo sistemi şeması ya da aracın şeması yardımıyla kablo tesisatını kontrol edin. Bu şekilde, termostat ısıtma elemanı için akımın nereden geldiğini ve hangi kablolara odaklanmanız gerektiğini bilirsiniz.
Ayrıca termal yönetim sistemi ile ilgili bir bileşen arızalandığında kontrol ünitesi, önlem amaçlı olarak fan veya termostat direncinin etkinleştirilmesi gibi bir yedek değer alabilir. Bir onarım yapmadan önce sıcaklık sensörleri gibi tüm ilgili bileşenlerin gerekli şekilde çalışıp çalışmadığını kontrol edin.
Son olarak, bu termostatların mekanik arızaları geleneksel termostatlarla aynıdır. Bunları Termostat Arızası Belirtileri Kılavuzu'nda bulabilirsiniz.