Symptomen van een versleten multiriem

De multiriem, de spanrol, de meelooprol en de schijven in de hulpaandrijving werken vlot samen om systemen aan te drijven als de stuurbekrachtiging, de alternator, de airconditioning soms het koelsysteem via de waterpomp.

De riem is de kern van het systeem en wordt beschouwd als een kritische component. Hij drijft zoveel verschillende componenten aan dat het uitvallen van zelfs maar één hiervan direct tot onveilige situaties kan leiden. Zodra de motor draait, is de riem continu in werking. De hoge temperaturen onder de motorkap plus de constante buiging eisen natuurlijk hun tol: na verloop van tijd raakt zelfs de beste riem versleten en moet hij vervangen worden.

Maar ook de andere aandrijfonderdelen gaan niet eeuwig mee. Riemspanrollen, meelooprollen, torsietrillingsdempers en alternatorvrijloopschijven zijn slijtagegevoelige onderdelen, geen 'harde onderdelen', zoals technici maar al te vaak geloven. De slijtage van deze onderdelen kan invloed hebben op de riem en daarmee op de algehele prestatie van het systeem.

Hoe herken je een versleten multiriem?

Wanneer je problemen met de multiriem vaststelt, gebruik dan de volgende opsporingsmethodes om het probleem op te lossen:

1. Verspreide barsten dwars op de ribben

Symptomen: kleine maar zichtbare barsten over de lengte van één of meerdere ribben.

Oorzaak: een voortdurende blootstelling aan hoge temperaturen en de buigspanning rond de schijven leidt tot barsten. De barsten beginnen boven aan de ribben en lopen door tot aan de koordlijn. Als algemene regel geldt dat barsten die 1 of 2 cm van elkaar liggen, erop wijzen dat de riem reeds 80% van zijn levensduur achter de rug heeft en aan vervanging toe is.

Oplossing: vervang door een Micro-V®-riem van Gates, die ontworpen werd om hogere temperaturen te weerstaan en vorming van barsten te voorkomen.

2. Afgebroken ribben

Symptomen: volledige stukken rubber zijn afgebroken. Wanneer de ribben afbreken kan de riem ieder moment falen.

Oorzaak: de ribben kunnen afbreken wanneer meerdere dicht bij elkaar gelegen barsten zich parallel naar de koordlijn begeven. Hitte, ouderdom en spanning zijn de voornaamste oorzaken.

Oplossing: vervang de riem onmiddellijk door een Micro-V®-riem van Gates, die is ontworpen om een grotere flexibiliteit en warmtetolerantie te verzekeren in de huidige kleinere motorcompartimenten.

3. Opeenhoping van afgesleten riemmateriaal

Symptomen: riemmateriaal brokkelt af van de ribben en hoopt zich op in de riemgroeven.

Oorzaak: er zijn tal van oorzaken, zoals verkeerde uitlijning, nieuwe riem op versleten schijven, te lage spanning of een combinatie van deze factoren. Opeenhoping van afgesleten riemmateriaal komt vooral, maar niet alleen, bij dieselmotoren voor.

Oplossing: wanneer de opeenhoping van afgesleten riemmateriaal tot lawaai of overmatige riemtrillingen leidt, dan moet de riem worden vervangen. Controleer of de nieuwe riem correct over de schijven loopt. Controleer de spanrol en ga na of de riem goed opgespannen is op een goed uitgelijnde aandrijving.

4. Afschuren

Symptomen: de rugzijde van de riem ziet er glanzend of verglaasd uit. In een verder stadium komen het textiel of zelfs de koorden bloot te liggen.

Oorzaak: wanneer de riem in beweging is, komt deze in aanraking met een voorwerp zoals een opstaande rand of bout. Dit kan veroorzaakt worden door een onjuiste riemspanning of door het slaan van de riem (vibraties) wanneer twee schijven ver van elkaar liggen.

Oplossing: vervang de riem en controleer het volledige traject van de riem terwijl hij rond de schijven draait. Controleer de spanrol en zorg voor een correcte riemspanning.

5. Ribben komen los

Symptomen: een rib breekt af of begint los te komen van de riembasis.

Oorzaak: de riem is niet correct gemonteerd. Een van de riemribben loopt buiten een schijfgroef, waardoor een rib geen ondersteunende of uitgelijnde schijfgroef heeft.

Oplossing: de levensduur van de riem is zwaar ingekort, waardoor de riem onmiddellijk vervangen moet worden. Zorg ervoor dat alle ribben van de nieuwe riem correct in de groeven van de schijf lopen. Laat de motor draaien en ga vervolgens na, met de motor opnieuw uitgeschakeld en de accu losgekoppeld, of de riem correct is gemonteerd.

6. Ongelijke slijtage van de ribben

Symptomen: slijtage die sterker is aan één rib dan aan de andere ribben, of één rib die een verschillend slijtagepatroon heeft dan de andere ribben. Een bonzend of knarsend geluid kan eveneens te horen zijn.

Oorzaak: een vreemd voorwerp in de schijf – zoals een kiezelsteentje – veroorzaakt een ongelijke slijtage en kan in de riem snijden en de trekkoorden doen breken. Voertuigen waarvan de motorbeschermplaat ontbreekt, maken veel kans om dit probleem te krijgen.

Oplossing: vervang de riem en controleer of de nieuwe riem correct over de schijven loopt. Installeer een motorbeschermplaat.

7. Penetratie van grind

Symptomen: kleine gaatjes zijn zichtbaar op de rugzijde van de riem. Er kunnen oneffenheden te zien zijn en het textiel rond de gaten kan uitgerafeld zijn.

Oorzaak: kiezel, grind of zand kan vast komen te zitten tussen de riemgroeven en de opstaande rand(en) van de schijven. Voertuigen waarvan de motorbeschermplaat ontbreekt, maken veel kans om dit probleem te krijgen.

Oplossing: controleer de volledige aandrijving en monteer een Micro-V®-riem van Gates, die met precisie geslepen is in de fabriek om perfect in de schijf te passen. Controleer of de nieuwe riem correct over de schijven loopt. Installeer een motorbeschermplaat.

8. Beschadigde buitenste riemribben

Symptomen: de zijkanten van de riem zien er glanzend uit of de koorden zijn uitgerafeld en er ontbreken ribben. Het is mogelijk dat je een bepaald geluid waarneemt. In extreme gevallen kan de riem in de distributieriemaandrijving worden getrokken, wat catastrofale motorschade tot gevolg heeft.

Oorzaak: een verkeerde uitlijning van de schijven is een vaak voorkomende oorzaak van het vroegtijdig stukgaan van de riem. Een verkeerde uitlijning zorgt ervoor dat de riem in werking knikt of draait, waardoor vroegtijdig slijtage kan ontstaan.

Oplossing: vervang de riem en zorg voor een correcte uitlijning van de schijven. Controleer ook of de schijven, schijfsteunen en assen niet gebogen of gebroken zijn.

9. Olieverontreiniging

Symptomen: het riemoppervlak is schilferachtig, plakkerig of opgezwollen.

Oorzaak: olie en vet zijn de grootste vijanden van een rubbermengsel: ze verzwakken de bindingen van het mengsel en maken de riem week en sponzig. Uiteindelijk zal een dergelijke riem slippen, hitte opwekken en stukgaan.

Oplossing: verwijder olie, vet en chemische verontreiniging. Vervang de riem. Gebruik geen riemspray.

10. Gebroken riem

Symptomen: de riem is gebroken.

Oorzaak: een groot vreemd voorwerp in de schijf kan in de riem snijden en de trekkoorden breken. De trekkoorden kunnen breken maar dit kan onopgemerkt gebeuren wanneer de riem tijdens de montage geforceerd werd. Een zware schokbelasting of een geblokkeerde schijf en/of een geblokkeerd onderdeel in de aandrijving zijn andere mogelijke oorzaken.

Oplossing: controleer voorzichtig alle onderdelen van de aandrijving op vreemde voorwerpen of schade. Alle schijven in de aandrijving moeten vrij draaien. Vervang de riem. Zorg ervoor dat de nieuwe riem niet op de aandrijving gemonteerd wordt met hulpmiddelen die hiervoor niet geschikt zijn.

12. Materiaalverlies − EPDM-riemen

Symptomen: riemen vervaardigd uit een materiaal dat we kennen als chloropreen vertonen de klassieke slijtagesymptomen (barsten, afgebroken ribben, loskomen van de ribben enz.). EPDM-riemen vertonen niet noodzakelijk dezelfde symptomen, zelfs niet wanneer ze (bijna) defect zijn, omdat een groot deel van het materiaal weggesleten is.

Oorzaak: EPDM is sterker, is bestand tegen extremere temperaturen en gaat langer mee. EPDM-riemen verliezen geleidelijk aan rubbermateriaal – net zoals een band die verslijt.

Oplossing: een visuele inspectie is nog steeds aan te bevelen, maar zoek niet alleen naar de klassieke slijtageverschijnselen. Inspecteer de riemribben van dichtbij om vast te stellen of een EPDM-riem bijna versleten is.